بررسی پویایی نابرابری درآمد سرانه استان‌های ایران با استفاده از زنجیره مارکف فضایی

هدف اصلی این تحقیق بررسی پویایی‌های توزیع درآمد و یافتن شواهدی از همگرایی یا واگرایی در درآمد سرانه استان‌های کشور با استفاده از روش‌های توسعه‌یافته جدید برای تحلیل اکتشافی داده‌های فضا-زمان انجام گرفته است. جهت دستیابی به این هدف، داده‌های درآمد سرانه استان‌ها برای دوره 1376 تا 1393 گردآوری شده و سپس با استفاده از روش زنجیره مارکف و زنجیره مارکف فضایی، ماتریس احتمالات انتقال در مقاطع زمانی مختلف برآورد شد. نتایج نشان داد که در یک دوره 18 ساله در اقتصاد ایران، احتمال بسیار اندکی وجود داشته که استان‌های محروم (از نظر درآمد سرانه) بتوانند درآمد سرانه خود را ارتقا بخشند. همچنین مقادیر توزیع حدی نشان داد که تمایل به واگرایی در درآمد سرانه استان‌های ایران در دوره 1376 تا 1379 بسیار ضعیف بوده و با توجه به مقادیر احتمال بالای 77 درصد برای ماندگاری در هر سطح درآمد سرانه نیز می‌توان ادعا کرد که شواهد قوی از همگرایی یا واگرایی در توزیع درآمد سرانه میان استان‌های ایران وجود ندارد. همچنین نتایج برآورد ماتریس احتمالات انتقال فضایی حاکی از رد فرضیه استقلال فضایی بوده و نشان داد که انتقال از یک سطح درآمد سرانه نسبی به سطح دیگر درآمد سرانه نسبی برای هر استان به عملکرد و وضعیت استان‌های همجوار بستگی دارد.